Pałac pamięci – czym jest ta tajemniczo brzmiąca nazwa?
Jest to nic innego, jak nazwa skutecznej techniki pamięciowej, która pozwala zapamiętywać… praktycznie natychmiast. Jej skuteczność opiera się na pewnych zasadach, które poruszę w dzisiejszym artykule oraz nauczę Was, jak skutecznie stosować metodę pałaców pamięci, aby z powodzeniem zapamiętywać i wykorzystywać tę technikę w swoim codziennym życiu.
Pałac pamięci – skąd wzięła się ta tajemnicza nazwa?
Ciekawym jest to, że technika pałaców pamięci stosowana jest już od starożytności. Źródło jej powstania wiąże się z pewną legendą, dotyczącą Symonidesa z Keos, starożytnego liryka oraz poety greckiego. Otóż legenda ta głosi, że Symonides miał uczestniczyć w pewnej uczcie jako gość. Niedługo później opuścił on budynek, po czym ten zawalił się, zabijając wszystkich uczestników. Poeta miał zapamiętać miejsca, w których siedzieli uczestnicy, dzięki czemu pomógł on rozpoznać zmasakrowanych nieszczęśników. Odtąd zastosowany przez niego sposób, miał okazać się cenną mnemotechniką, wykorzystywaną z powodzeniem przez tysiące lat.
Mnemotechniki zaś to metody służące skutecznemu zapamiętywaniu. Opierają się one głównie na korzystaniu ze zmysłów, wyobraźni oraz emocji, dzięki czemu uczenie się za ich pomocą jest dla nas bardziej naturalne, a już na pewno skuteczniejsze niż wielokrotne powtarzanie – metoda, którą najczęściej stosujemy podczas nauki.
Trudno stwierdzić, na ile prawdziwa jest historia Symonidesa z Keos, natomiast faktem jest, że działa ona niezwykle pobudzająco na naszą wyobraźnię – dokładnie tak, jak sama technika. Odtąd, prawdopodobnie również łatwo zapamiętamy, skąd wzięła się nazwa tej ciekawej mnemotechniki.
Jak działa metoda pałaców pamięci?
W opisanej powyżej historii Symonidesa możemy łatwo zauważyć pewną prawidłowość, którą poeta posłużył się do identyfikacji gości. Otóż rozpoznał on uczestników przyjęcia poprzez przypomnienie sobie, w którym miejscu siedzieli, a więc możemy zauważyć, że w pewnym sensie przypisał im miejsce w przestrzeni.
Dokładnie w ten sam sposób działa metoda pałacu pamięci. Uczymy się w niej przypisywać pewnym obiektom miejsce w stworzonych przez siebie pałacach, którymi mogą być na przykład pomieszczenia, które dobrze znamy, dzięki czemu wykorzystujemy do nauki swoją wyobraźnię. Jak się okazuje, obiekty te nie muszą rzeczywiście znajdować się w danym miejscu, abyśmy je zapamiętali. Wystarczy, że sobie je wyobrazimy, a mózg postrzega je dokładnie w ten sam sposób, jakby były rzeczywiste. Dlatego nauczymy się wykorzystywać tę właściwość naszego umysłu dla własnych korzyści.
Metoda pałacu pamięci w praktyce.
Załóżmy, że chcesz zapamiętać datę jakiegoś historycznego faktu, na przykład datę Wielkiego Pożaru Rzymu, który miał miejsce w roku 64 n.e. W tym celu możesz wyobrazić sobie jakąś postać – mnie od razu z Rzymem kojarzy się postać Juliusza Cezara – który na przykład wybiega z Twojego płonącego domu lub mieszkania, a jego uniformie, na klatce piersiowej widnieje wielka liczba „64” 😉 Zauważ, że ta sytuacja jest zupełnie irracjonalna – i o to właśnie chodzi. Mózg zapamiętuje z większą łatwością rzeczy, które są dla niego niecodzienne, zaskakujące. Zwróć również uwagę, że ta data jest o tyle łatwa do zapamiętania, że zsumowane 6 oraz 4 daje 10, co jest pierwszą liczbą dwucyfrową, więc tym łatwiej ją zapamiętać. Wyobraź sobie teraz wyraźnie tę scenkę. Jak już to zrobisz, spróbujemy innego przykładu.
Załóżmy, że chcemy zapamiętać następującą informację: badania potwierdzają, że niemowlę – które nie potrafi jeszcze komunikować się za pomocą słów – do komunikacji używa uśmiechu1. Wtedy może przekazać swojej mamie, że wszystko jest w porządku, jest syte i nic go nie boli. Mama może wtedy odwzajemnić jego uśmiech, aby przekazać mu, że wszystko jest w porządku. Zwróćmy również uwagę, że widząc płaczące dziecko, bardzo często właśnie za pomocą uśmiechu będziemy próbowali je uspokoić. Spróbujmy teraz zapamiętać tę informacje.
Wyobraź sobie jakieś pomieszczenie ze swojego mieszkania lub domu. Wybierz jakieś konkretne miejsce – niech będzie to na przykład kuchnia. Wyobraź sobie teraz, że przy Twojej kuchence na krześle siedzi sympatyczna kobieta – matka, która trzyma w rękach niemowlę. Uśmiechają się do siebie szczerze, od ucha do ucha. Na samą myśl o tej scence również na Twojej twarzy zaczyna pojawiać się uśmiech 😉 Zamknij teraz oczy i zaangażuj jak najwięcej zmysłów – wyobraź sobie dokładnie obraz i dźwięki w tej sytuacji. Jeżeli zapamiętałeś ją wyraźnie, przejdź do ostatniego przykładu.
Załóżmy, że chcesz zapamiętać następującą informację. Dialektyka – jest to nauka, zajmująca się poprawnością argumentacji. Stworzona została w przez Arystotelesa i skupia się na umiejętności logicznego rozumowania w celu udowadniania wyznaczonych hipotez. Mówiąc więc wprost, jest to umiejętność przekonywania do siebie za pomocą logicznych argumentów.
W pierwszej kolejności wyznaczmy pałac. Może to być ponownie kuchnia z poprzedniego przykładu. Wyobraź sobie, że obok kobiety i niemowlęcia stoi Arystoteles – przemawia on do tłumu, który stoi wpatrzony w niego oraz wyraźnie słucha go oraz przyznaje mu rację, bijąc brawa co kilka zdań.
To oczywiście tylko przykład, natomiast Arystoteles przemawiający obok jakiejś kobiety z dzieckiem w Twojej kuchni jest na tyle irracjonalnym wyobrażeniem, że bardzo łatwo zapamiętujemy je, a co za tym idzie – sens który nadajemy wyznaczonej scence. I o to właśnie chodzi, ponieważ pozwala nam zapamiętać informację praktycznie natychmiast.
Ogólne wskazówki dotyczące łatwiejszego zapamiętywania
Oto kilka ogólnych informacji i wskazówek, które pozwolą Ci jeszcze lepiej wykorzystać metodę pałaców pamięci:
- Pałacem może być wszystko – pomieszczenia, które znasz w różnych budynkach, osiedla, a nawet miasta. Dzięki temu stworzysz prawie nieograniczoną liczbę swoich pałaców pamięci.
- Kiedy już zapiszesz jakieś informacje w pałacu, staraj się nie zapamiętywać na jego miejscu innych. Również kiedy jakieś miejsce jest już zapisane (na przykład kobieta siedząca przy kuchence), inny obiekt powinien znajdować się w innym miejscu, na przykład gdzieś obok. Nie zapamiętuj dwóch informacji dokładnie w tym samym miejscu, ponieważ osłabiasz efekt techniki.
- Zapamiętana informacja nie pozostanie w Twojej głowie już na zawsze, jeśli nie będziesz regularnie jej powtarzać. Wystarczy co jakiś czas przypominać sobie o wybranych scenkach i skojarzyć je z faktami, które chcieliśmy zapamiętać.
Czy jest skuteczna? Możemy się przekonać. Pamiętasz w którym roku wybuchł Wielki Pożar w Rzymie, jak niemowlę komunikuje się z otoczeniem oraz czym jest dialektyka? Jeśli tak, to gratuluję, bo właśnie udało Ci się nauczyć się potężnej mnemotechniki, która odtąd już na co dzień może wspomagać Cię w efektywnej nauce.
- R. R. Huebner, C. E. Izard, Mothers’ responses to infants’ facial expressions of sadness, anger, and physical distress, „Motivation and Emotion”, 12(2), 1988, s. 185-196. ↵
Świetne wskazówki. Pozdrawiam